Buurtsportcoaches zoeken altijd naar nieuwe manieren om mensen te laten sporten en bewegen. Steeds vaker zien we esports, gaming en gamification (hierna te noemen EGG) opduiken als een middel om dit te doen. Deze inspiratiesheet is bedoeld voor buurtsportcoaches en (in mindere mate) cultuurcoaches die benieuwd zijn naar de mogelijkheden van EGG om mensen te laten sporten en bewegen. Klinkt gaaf, maar ‘hoe werkt dat dan precies, en hoe kan je dit toepassen?’
Wat is esports, gaming en gamification?
Er zijn veel verschillende ideeën over wat EGG is. Voordat je in dit onderwerp duikt, is het natuurlijk handig om te weten wat deze begrippen betekenen, en wat de verschillen zijn.
Esports is een samenstelling van de Engelse woorden electronic en sports en staat voor het professioneel competitief spelen – in de vorm van competities of toernooien – van videogames, oftewel een vorm van topsport. Dit kan zowel individueel als in teams. Bij esports moet je bijvoorbeeld denken aan de Nederlandse eDivisie (eredivisie voor de voetbalgame FIFA), en het nationale Rocket League-team eTeamNL (autovoetbalgame). Esports is het professioneel competitieve deel van de game-industrie, en slechts het topje van de gaming-ijsberg. Zo zijn er wereldwijd ruim 474 miljoen esports enthousiastelingen en kijkers, terwijl er bijna 3 miljard gamers zijn.
Gaming staat voor het spelen van videogames. Bij de term gamen gaat het vaak over gamen op recreatief niveau. Hoewel bij gamen vaak gedacht wordt aan veel zitten, kunnen games je ook in beweging brengen. Games waarbij het noodzakelijk is om fysiek te bewegen worden ook wel beweeggames genoemd. Voorbeelden hiervan zijn bijvoorbeeld Pokémon GO, BeatSaber en Ring Fit Adventure. Waar het bij esports en gaming gaat om het spelen van een spel (gameplay) is dit bij gamification anders.
Gamification is het verbeteren van een bepaalde activiteit (zoals sport en bewegen) door spelelementen toe te passen om deze activiteit (nog) leuker te maken voor de gebruikers. Je gebruikt dan de motiverende kracht van games om het gedrag van mensen positief te beïnvloeden, in dit geval sporten en bewegen. Spelelementen die vaak worden toegepast zijn bijvoorbeeld: punten, uitdagingen, ranglijsten, competities, badges, levels en progressiebalken. Voorbeelden waar dit toegepast is, zijn het bewegingsonderwijs (vb. stickers verdienen en challenges aangaan), in beweegapps (vb. de ranglijsten met jouw vrienden in Ommetje en Strava) en in interactieve (buiten)speeltoestellen (vb. Memo).
Wist je dat?
• …47% van de Nederlandse gamers gamet, omdat ze het leuk vinden om met anderen te spelen. Voor jongeren in de leeftijd van 16-20 jaar is dit zelfs 64%. De sociale component is daarmee de belangrijkste reden om te gamen. Op gepaste afstand volgt het competitieve element als belangrijkste reden (30%).
5 redenen om je te verdiepen in gaming en gamification
Nu je weet wat EGG is, en wat de verschillen zijn, geven we jou 5 redenen waarom het voor buurtsportcoaches interessant is om je te verdiepen in de mogelijkheden van gaming en gamification:
1 Gaming en gamification-tools brengen mensen in beweging
Uit diverse onderzoeken en uit de praktijk blijkt dat gaming en het toepassen van gamification een effectief middel kan zijn om mensen te laten bewegen. Zo worden beweeggames al ingezet in verschillende settings zoals de revalidatiepraktijk, onderwijs, kinderopvang, sportaanbieders, de topsport en in de buitenruimte door bijvoorbeeld buurtsportcoaches. Met name in de revalidatiepraktijk is al veel onderzoek gedaan naar de effectiviteit, met overwegend positieve resultaten. Het kan dus ook toegepast worden in jouw beweegactiviteiten.
2 Sluit aan bij de belevingswereld van jeugd
Gamen lijkt niet meer weg te denken uit de belevingswereld van kinderen, en daar sluiten we juist graag bij aan. In de kleedkamers van de lokale sportvereniging gaat het niet alleen over de training of wedstrijd, maar ook over de FIFA-spelers die ze gepacked hebben en welke updates de nieuwe map van de game Warzone heeft gekregen. Ook uit de cijfers van het Trimbos-instituut uit 2019 blijkt dit. In het basisonderwijs gamet 89% van de kinderen wel eens en 38% doet dit (bijna) dagelijks. Dit neemt af naarmate ze ouder worden. In het voortgezet onderwijs liggen deze cijfers namelijk iets lager. 75% van de scholieren van 12 t/m 16 jaar gamet wel eens. Ruim een kwart (27%) gamet dagelijks.
3 Het is breed toepasbaar in jouw dagelijkse werkzaamheden als buurtsportcoach
Gaming en gamification zijn breed toepasbaar in de dagelijkse werkzaamheden van buurtsportcoaches. Dit is handig gezien het brede takenpakket van een buurtsportcoach. Vakleerkrachten kunnen bijvoorbeeld de principes van gamification en beweeggames inzetten in het bewegingsonderwijs. Voor jongeren kunnen game-toernooien op de sportvereniging georganiseerd worden, met daaraan gekoppeld bijvoorbeeld vrijwilligerswerving of beweegactiviteiten. Je kan buiten spelen of bewegen in de openbare ruimte aantrekkelijker maken door het gebruik van beweegapps. Kortom: op verschillende manieren kan het in jouw werkzaamheden geïntegreerd worden.
4 Bereik verschillende (kwetsbare) doelgroepen
Buurtsportcoaches zijn werkzaam voor verschillende doelgroepen. Buurtsportcoaches worden het vaakst ingezet op de leeftijdsgroepen jeugd (4 t/m 12 jaar en 12 t/m 18 jaar) en ouderen, maar andere specifiek doelgroepen worden ook bereikt zoals mensen met een beperking, mensen in armoede of inactieven. Ook gaming en gamificationtools kunnen een middel zijn om deze doelgroepen te bereiken en ze aan te zetten tot bewegen. Het zou zelfs een middel kunnen zijn om bepaalde mensen te bereiken die je met de traditionele activiteiten niet bereikt.
5 Leg verbindingen met een nieuwe sector en netwerk
De game-industrie bestaat uit een eigen werkveld met diverse organisaties. Zo heb je game-ontwikkelaars, hardware ontwikkelaars, game-opleidingen van hogescholen en universiteiten, adviesbureaus en evenementenorganisatoren. Eén van de belangrijkste functies van een buurtsportcoach is het leggen van verbindingen met verschillende sectoren. Door je te verdiepen in gaming en gamification vergroot je niet alleen je kennis, maar ook je netwerk. Zo kun je met dit thema verbindingen leggen met bijvoorbeeld basisscholen, cultuurcoaches, jongerenwerkers, zorgaanbieders en ouders. Bijvoorbeeld over ‘bewust omgaan met gamen’. Gebaseerd op eigen ervaringen kan je negatieve gevoelens hebben bij gaming. Het is daarom goed om op basis van zo veel mogelijk feiten keuzes te maken hoe je omgaat met de opkomst van esports, gaming en gamification. Een website met betrouwbare informatie over gamen is Gameninfo.nl. Deze website is in beheer van het Trimbos-instituut. Gameninfo.nl en de Gamen Infolijn geven informatie en adviezen over games gebaseerd op de laatste stand van de wetenschap.
Download de inspiratiesheet van Buurtsportcoach
Lees de gehele inspiratiesheet voor praktijkvoorbeelden voor het bewegingsonderwijs, de buitenruimte en sportaanbieders. Ook worden er 10 tips gegeven om zelf aan de slag te gaan met gaming en gamification.
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Op de hoogte blijven van wat we doen en hoe we dat samen kunnen doen? Schrijf je in! Door je voorkeuren door te geven kunnen we je gerichter op de hoogte houden over jouw interesses.
Met het invullen geef ik Lappset toestemming om mij e-mailberichten over bedrijfs- of productupdates te sturen. Lappset heeft een privacybeleid dat in overeenstemming is met de AVG-wetgeving.